Operacje bariatryczne to dla wielu otyłych osób jedyna droga nie tylko do szczupłej sylwetki, ale i zdrowia – rocznie z powodu otyłości umiera prawie 3 miliony osób. Tymczasem krakowski NEO Hospital wykonał w ostatnim czasie laparoskopową operację rewizyjną, wykorzystując do tego celu rozszerzoną rzeczywistość HoloLens 2 oraz specjalistyczne oprogramowanie.
Otyłość pandemią XXI wieku
Otyłość uznaje się już za chorobę cywilizacyjną. Nad Wisłą problem nadwagi dotyka co czwartego dorosłego, a z otyłością boryka się nawet trzech na pięciu Polaków. Co więcej, polskie dzieci tyją najszybciej w Europie. Według szacunków otyłość może skracać życie nawet o 20 lat. Jest także przyczyną wielu chorób, m.in. cukrzycy, miażdżycy, zaburzeń lipidowych czy choroby niedokrwiennej serca.
Co prawda, jest wiele form walki z otyłością, to w wielu przypadkach operacje bariatryczne okazują się ostatnią deską ratunku, jeśli chodzi o trwałą utratę masy ciała.
Operacje bariatryczne w NEO Hospital
Prof. Tomasz Rogula, specjalista chirurgii bariatrycznej, dyrektor kliniczny NEO Hospital podkreśla – “Chirurgia bariatryczna to aktualnie najskuteczniejsza, długoterminowa metoda leczenia otyłości. Coraz częściej chirurgiczne leczenie otyłości jest postrzegane również jako leczenie zapobiegawcze w przypadku chorób serca, udaru mózgu, cukrzycy typu 2, a zgodnie z ostatnimi badaniami z Cleveland Clinic, również w przypadku 13 rodzajów raka, które razem stanowią 40% wszystkich nowotworów”.
W należącym do grupy NEO Hospital Szpitalu na Klinach – łączącym najwybitniejszych specjalistów z ultranowoczesnym sprzętem – pracę chirurgów bariatrycznych wspiera rozszerzona rzeczywistość. Dzięki temu planowanie i przeprowadzanie zabiegów jest bezpieczniejsze, a krakowski ośrodek medyczny uchodzi za jeden z bardziej przyjaznych pacjentowi w tej części Europy.
“Nasza Klinika Leczenia Otyłości posiada akredytację International Bariatric Club. Jest to największa na świecie organizacja ekspertów w dziedzinie leczenia otyłości, skupiająca specjalistów z takich ośrodków jak Oxford University czy Cleveland Clinic. Dodatkowo Klinika bierze udział w programie kontroli jakości administrowanym przez American Collegue of Surgeos (ACS), który pozwala na indywidualną ocenę korzyści i przewidywanie wyników operacji bariatrycznych” – mówi Joanna Szyman, prezes zarządu Grupy NEO Hospital.
Rozszerzona rzeczywistość w skomplikowanym zabiegu bariatrycznym
Zabieg z wykorzystaniem AR dotyczył 67-letniej pacjentki ze zniekształconym i przemieszczającym się żołądkiem po dwóch nieudanych operacjach bariatrycznych. Zabieg rewizyjny należy do skomplikowanych i wymaga wcześniejszej skrupulatnej oceny stanu zdrowia pacjenta i anatomii układu pokarmowego. W tym celu przeprowadza się badania rentgenowskie, endoskopowe i laboratoryjne.
“Aby móc precyzyjnie zaplanować tego typu operację chirurg musi szczegółowo ocenić i sprawdzić anatomię żołądka i jelit pacjenta. Tradycyjnie w takim postępowaniu wykorzystuje się gastroskopię i badania RTG, które niestety nie dostarczają informacji na temat kształtu żołądka z zewnątrz, jak i jego przestrzennego obrazu. W związku z tym ograniczeniem, w NEO Hospital wykorzystujemy trójwymiarowe obrazowanie holograficzne, pozwalające na fizyczne obejście ciała pacjenta i zaglądnięcie w organ pod dowolnym kątem, bez konieczności „otwierania” pacjenta, co pozwala na precyzyjne zaplanowanie całej operacji. To właśnie przed zabiegiem chirurg musi widzieć jak zniekształcony jest żołądek po poprzedniej operacji, aby móc właściwie zrobić aktualną korektę” – wyjaśnia prof. Tomasz Rogula.
AR na bloku operacyjnym
Na technologię HoloLens2 wykorzystaną w trakcie operacji składają się gogle rozszerzonej rzeczywistości Microsoft. Umożliwiają one wyświetlanie narządów wewnętrznych pacjenta w trójwymiarze, jako hologramów. Projekcja wirtualnych narządów 3D jest możliwa dzięki oprogramowaniu, które przetwarza obraz pochodzący z tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Następnie hologram przesyłany jest do gogli. Taki hologramowy obraz okazuje się pomocny nie tylko na etapie planowania zabiegu, ale również w trakcie jego trwania. Istnieje możliwość jego wyświetlenia na bloku operacyjnym.
“To niezwykłe udogodnienia dla chirurga podczas operacji. Możliwość nałożenia hologramu żołądka na ciało pacjenta, zsynchronizowane w czasie rzeczywistym, pozwala operatorowi lepiej zorientować się w szczegółach anatomii i wzajemnych relacjach narządów w jamie brzusznej. To forma przestrzennej „orientacji w terenie” usprawniającej przebieg operacji rewizyjnej, która w tym przypadku polegała na przemieszczeniu żołądka na właściwe miejsce i jednoczasowej likwidacji przepukliny rozworu przełykowego” – podkreśla prof. Tomasz Rogula.
Rozszerzona rzeczywistość w medycynie
Rozszerzoną rzeczywistość szczególnie “upodobali” sobie chirurdzy. System HoloLens2 gwarantuje interaktywną perspektywę 3D w czasie rzeczywistym, co wspomaga orientację przestrzenną chirurgów w polu operacyjnym i ma wpływ na planowanie, symulację, edukację czy nawigację chirurgiczną.
Rozszerzona rzeczywistość jest dla lekarzy niczym szósty zmysł. W ten sposób realizują zabiegi, które wcześniej były dla nich nieosiągalne. Obecnie zwiększa się świadomość przestrzenna w chirurgii laparoskopowej.
Jak wyjaśnia prof. Tomasz Rogula – “Minimalnie inwazyjna chirurgia zapewnia ograniczone pole widzenia, które zmniejsza percepcję głębi. W związku z tym chirurdzy laparoskopiści muszą mieć wysoki poziom świadomości przestrzennej, aby prawidłowo zrozumieć anatomię, co jest trudną umiejętnością do zdobycia. I właśnie tutaj z pomocą przychodzą im nowoczesne technologie takie jak rozszerzona rzeczywistość”.
W ostatnich latach dołożono wszelkich starań, by rozszerzona rzeczywistość trafiła na salę operacyjną. Jest wykorzystywana m.in. w zabiegach ortopedycznych. Połączenie urządzenia HoloLens z nowymi technologiami obrazowania zapewnia pozytywne rezultaty w procesie chirurgicznym.
Ułatwia przestrzenną lokalizację struktur anatomicznych i usprawia orientację. Dostarcza też cennych informacji związanych z przewidywaniem i ograniczaniem potencjalnych zagrożeń podczas operacji, wpływając w ten sposób na poziom bezpieczeństwa.