Żyjemy w czasach, w których cukrzyca określona jest mianem choroby cywilizacyjnej. Coraz częstsze jej diagnozowanie (w przypadku typu 2) determinowane jest przez zmiany trybu życia, nieodpowiednią dietę i zmniejszoną aktywność fizyczną. Cukrzyca to choroba bardzo podstępna – często długo nie daje żadnych objawów, rozwijając się w najlepsze i siejąc spustoszenie w organizmie. Jednak nawet rozpoznana, nierzadko jest bagatelizowana przez chorych nie do końca zdających sobie sprawy z jej skutków. Jednym z nich jest zespół stopy cukrzycowej.
Co to jest zespół stopy cukrzycowej?
Stopa cukrzycowa to jedno z bardzo poważnych powikłań cukrzycy (równie niebezpieczne są powikłania kardiologiczne), pojawiające się na skutek długo utrzymującego się, zbyt wysokiego poziomu glukozy we krwi. Konsekwencje tego powikłania są bardzo poważne, choć objawiają się z początku dość niewinnie. Najpierw chory odczuwa drętwienie i mrowienie w stopie, a czucie temperatury jest zaburzone (w związku z czym bardzo łatwo o poparzenie). Ucisk i ból, w początkowej fazie stłumione, z czasem przestają być zupełnie odczuwane. Dochodzi do osłabienia struktury mięśni i kości, w wyniku czego pojawia się nieodpowiednie ustawienie stopy i przeciążanie poszczególnych jej miejsc. Te wszystkie czynniki prowadzą do powstawania dużych modzeli, trudno gojących się ran i owrzodzeń, których chory może nie zauważyć w związku z zaburzonym odczuwaniem bólu. A niezauważone i nieleczone na czas, prowadzą w konsekwencji do amputacji stopy lub nawet całej kończyny. Dlatego tak ważne jest, aby diabetyk (również ten, u którego nie stwierdzono jeszcze zespołu stopy cukrzycowej) był pod stałą obserwacją podologa, który będzie profilaktycznie dbał o jego stopy, a w przypadku obecnego już problemu wdroży odpowiednią terapię.
Kim jest podolog?
Podolog to, najprościej mówiąc, specjalista od stóp. Zajmuje się on wszelkimi schorzeniami występującymi na stopach, takimi jak:
- odciski
- modzele
- wrastające paznokcie
- pękające pięty
- grzybica paznokci
- brodawki
- onycholiza.
Oprócz tego podolog dba również o profilaktyczną pielęgnację stóp.
“Jest to ważne zwłaszcza w przypadku osób cierpiących na przewlekłe choroby układu krążenia, takie jak cukrzyca czy miażdżyca, których konsekwencją jest m.in. gorzej odżywiona skóra, obrzęki stóp i skłonność do powstawania trudno gojących się ran. Regularne wizyty w gabinecie podologicznym pozwolą w porę zapobiec takim sytuacjom i uchronić się przed niepotrzebnym bólem, kosztownym leczeniem oraz perspektywą amputacji” – mówi Izabela Tuszyńska – podolog w wieloletnim doświadczeniem z gabinetu IZIS z Olsztyna.
Podolog nie jest ani lekarzem, ani kosmetyczką – można by go umieścić gdzieś pośrodku. Jego głównym celem jest bowiem pozbycie się bólu, z którym zgłasza się pacjent oraz poprawa jego komfortu. Czynniki estetyczne również są ważne, jednak nie przesłaniają nigdy czynników zdrowotnych. Podolog ma szeroką wiedzę z zakresu dermatologii, kosmetologii, chirurgii palca i fizjoterapii, jak również zna zasady odpowiedniej suplementacji, niezbędnej do osiągnięcia sukcesu w terapii. Dobiera potrzebne preparaty i kosmetyki oraz udziela porad dotyczących pielęgnacji domowej, które pomagają utrzymać stopy w dobrym stanie i zmniejszają ryzyko pojawienia się niechcianych skutków chorób podstawowych.
Diabetyk w gabinecie – na co zwrócić uwagę?
1. Doświadczenie podologa
Wybierając gabinet podologiczny, należy dokładnie sprawdzić miejsce oraz osobę wykonującą zabiegi. W przypadku cukrzycy bowiem umiejętności i ostrożność specjalisty muszą stać na najwyższym poziomie – skóra diabetyka jest bardzo delikatna, często wręcz papierowa, a najmniejsze skaleczenie może skutkować pojawieniem się trudno gojącej się rany. Należy więc mieć pewność, że podolog, do którego się wybieramy, posiada doświadczenie i wiedzę umożliwiającą pracę z osobą chorą na cukrzycę.
2. Sterylność narzędzi
Korzystanie tylko i wyłącznie ze sterylnych narzędzi pozwoli nam mieć pewność, że jesteśmy bezpieczni i nie zostaniemy narażeni na zakażenie bakterią lub grzybicą. W przypadku skaleczenia ryzyko pojawienia się infekcji na skutek pracy brudnym narzędziem jest bardzo wysokie – zawsze więc zwracajmy baczną uwagę, czy wszystko, czego używa podolog, jest sterylnie zapakowane.
3. Odpowiednie podejście do pacjenta
Wybierając podologa miejmy na uwadze to, że będzie to osoba, z którą będziemy spotykali się regularnie – nawet raz w miesiącu. Warto więc już na pierwszej wizycie upewnić się, że jest to ktoś, z kim łatwo nam złapać wspólny język, kto wprowadza miłą i komfortową atmosferę oraz w sposób rzeczowy, ale jednocześnie prosty do zrozumienia potrafi wyjaśnić zawiłości naszego przypadku. Długotrwała współpraca będzie wtedy przebiegała miło i przyjemnie, a my będziemy pewni, że trafiliśmy w dobre ręce.
Pielęgnacja stóp w domowych warunkach
Podczas wizyty podolog z pewnością doradzi, jak samodzielnie dbać o stopy w domu. Nie ma jednej recepty, która sprawdziłaby się u wszystkich. Do każdej osoby należy podejść indywidualnie, biorąc pod uwagę jej schorzenia, potrzeby i możliwości. Specjalista przeprowadzi z pacjentem wywiad, na podstawie którego dobierze odpowiednie kosmetyki ułatwiające codzienną pielęgnację. Doradzi, w jaki sposób prawidłowo obcinać paznokcie, jakie błędy były popełniane do tej pory i co zrobić, żeby rozwiązać problem.
Diabetyk powinien zawsze pamiętać, żeby:
- paznokcie obcinać na prosto, bez zaokrąglania i głębokiego wycinania boków – prowadzi to bowiem do wrastania, powstawania ran i stanów zapalnych
- stopy myć codziennie w letniej (nie gorącej!) wodzie
- nie moczyć stóp dłużej niż 2-3minuty
- dokładnie osuszać stopy po kąpieli, zwracając szczególną uwagę na przestrzenie między palcami
- regularnie oglądać stopy i szybko reagować na każde przerwanie ciągłości naskórka
- stosować kremy dobrane odpowiednio do potrzeb
- nosić wygodne, miękkie obuwie oraz indywidualnie dobrane wkładki odciążające stopy
Regularne wizyty u podologa – dlaczego to takie ważne?
W przypadku diabetyków wizyty podologiczne powinny być na stałe wpisane do kalendarza. Dzięki temu bowiem mogą oni uniknąć przykrych skutków powikłań cukrzycowych, m.in. zespołu stopy cukrzycowej. Zaburzenia czucia w stopach i skłonność do trudno gojących się ran to prosta droga do poważnego zakażenia i martwicy, a w konsekwencji do amputacji części lub całej stopy, a czasami nawet i całej kończyny. Zamiast poświęcać czas i pieniądze na długotrwałe i kosztowne leczenie ran, lepiej im zapobiegać – systematycznie odwiedzając podologa i pozostając pod jego czujną opieką.