Każda szczepionka wymaga specjalnych warunków transportowania i przechowywania – indywidualnych dla różnych preparatów. W przypadku szczepionek na COVID, niektóre z nich muszą być magazynowane i przewożone w temperaturze poniżej zera, nawet do -70, by zachować ich stabilność oraz przydatność do użycia. Stanowi to wyzwanie logistyczne w globalnej dystrybucji tych preparatów.
Szczepionki COVID – bezpieczne tylko gdy odpowiednio transportowane
Korporacje farmaceutyczne rekomendują wykorzystanie suchego lodu jako produktu chłodzącego, ponieważ został już sprawdzony i uznany za optymalne rozwiązanie do utrzymywania jakości medykamentów w procesach transportowych.
Co interesujące, rekomendacje producentów szczepionek są bardzo szczegółowe – specyfikacja wskazuje, że suchy lód wykorzystywany do przesyłek ze szczepionkami powinien składać się z dziesięciomilimetrowych bryłek. Wynika to z właściwości budowy kontenerów, pudeł do których pakowane są cenne medykamenty, a które zostały zaprojektowane tak, aby zmieścić konkretną ilość suchego lodu. Użycie większych bryłek spowodowałoby, że suchy lód nie rozłożyłby się wokół szczepionek w odpowiedni sposób, zaś mniejsze nie gwarantowałoby odpowiedniego efektu chłodzenia.
Po dotarciu do hubu logistycznego, opakowania ze szczepionkami muszą być uzupełnione wymaganą ilością suchego lodu, a następnie są przesyłane do dystrybucji – dużych szpitali, lokalnych klinik i aptek. Korporacje farmaceutyczne rekomendują regularne uzupełnianie suchego lodu dokładnie co pięć dni.
Bezpieczny transport szczepionek – czyli jaki?
Pomyślny transport szczepionek jest możliwy tylko przy dostosowaniu się do zimnego łańcucha dostaw, w którym muszą być zachowane temperatury nawet do -70°C. Właśnie dlatego kluczowym czynnikiem jest działanie zgodnie z rekomendacjami producentów – odpowiednia ilość i wielkość suchego lodu. Gwarantuje to, że preparaty – od chwili opuszczenia fabryki, przez huby logistyczne, hurtownie medyczne czy apteki – cały czas pozostaną w tej samej temperaturze, aż do otwarcia i użycia.
Bezpieczny transport szczepionek – waga procesu
Przesyłanie szczepionek zgodnie z zasadami jest niezwykle istotne ze względu na zachowanie ich jakości oraz terminu przydatności do użycia. Gdyby rekomendacje firm farmaceutycznych nie były stosowane, bądź zostały naruszone i szczepionki nie byłyby prawidłowo chłodzone w drodze od producenta do użytkownika – musiałyby zostać zutylizowane – co byłoby marnotrawieniem zasobów społecznych i finansowych w sytuacji pandemii. Dlatego utrzymanie zimnego łańcucha dostaw jest tak ważne.
Najbezpieczniejsze metody transportu szczepionek
Najlepsze pod kątem bezpieczeństwa metody transportu preparatów medycznych rekomendują ich producenci. Mając na uwadze, jak ważna jest w przypadku dystrybucji szczepionek na COVID odpowiednia temperatura transportu, suchy lód odgrywa w nich kluczową rolę, niezależnie od tego czy są transportowane lądowo czy drogą powietrzną. W specjalnie zaprojektowanych zamrażarkach niskotemperaturowych, czy na ostatnich etapach procesu dystrybucji w łańcuchu chłodniczym – w pudłach z suchym lodem – najważniejsze pozostaje ich szczelne zamknięcie aż do chwili użycia albo uzupełnienia suchego lodu. Otworzenie pojemnika ze szczepionkami bez uzupełnienia odpowiedniej ilości suchego lodu powoduje przerwanie zimnego łańcucha i… zmarnowanie danej partii szczepionek.
To jednak nie wszystko – logistyka musi mieć na uwadze ryzyka związane z suchym lodem. Używanie tego produktu w słabo wentylowanych pomieszczeniach może skutkować znacznym zmniejszeniem zawartości tlenu w powietrzu, a w ślad za tym nawet uduszeniem przebywających w nim osób. Dlatego niezbędne jest wprowadzenie środków ostrożności we wszystkich rodzajach transportu – lotniczym i drogą lądową. Szczęśliwie logistyka powietrzna i lądowa mają już doświadczenie w zimnych łańcuchach dostaw medycznych i innych procesach dystrybucji wykorzystujących suchy lód – wykorzystują go także w cateringu lotniczym, czy podczas tzw. „dostaw ostatniej mili”. Właściwymi urządzeniami do produkcji i dozowania suchego lodu odpowiedniej wielkości dysponuje m.in. firma Cold Jet.
Wim Eeckelaers, Dyrektor Zarządzający EMEA w Cold Jet