Nowoczesne leczenie zwyrodnienia plamki żółtej

Age-related macular degeneration – tak rozwija się angielski skrót AMD, którym określamy chorobę znaną jako „zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem”. Na czym polega to schorzenie? Czy dotyczy tylko osób starszych? Jak je leczyć? Poniżej odpowiadamy na te i inne pytania.

Czym dokładnie jest AMD?

Plamka żółta to fragment siatkówki, w którym znajduje się największe zagęszczenie światłoczułych receptorów (czopków). To właśnie te komórki pozwalają nam, w warunkach dobrego oświetlenia, wyraźnie widzieć i rozróżniać kolory. Niestety, czasami – szczególnie na skutek zaburzenia procesów przemiany materii w plamce – może w tym rejonie dojść do zwyrodnienia i w efekcie obumierania coraz większej liczby komórek.

Do najczęstszych objawów AMD zaliczamy:

• falowanie i wykrzywianie konturów obrazu;
• spadek ostrości widzenia;
• problemy z czytaniem;
• wrażenie przysłonięcia obrazu jakby przez mgiełkę;
• spadek intensywności oglądanych kolorów;
• powiększającą się ciemną plamę w środkowej części pola widzenia.

Zmiany początkowo dotyczą jednego oka, ale u blisko połowy pacjentów już po kilku latach pojawiają się także w drugim.

Przyczyny zwyrodnienia plamki żółtej

W porządku, ale skąd w takim razie bierze się AMD? Trudno wskazać bezpośrednią przyczynę. Istnieje za to wiele czynników, które mogą dość istotnie zwiększać ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej. Oto one:

• Podeszły wiek – AMD pojawia się najczęściej po 50. roku życia. Zaburzenia przemiany materii w plamce są zwykle związane właśnie ze starzeniem się organizmu. Warto jednak pamiętać, że schorzenie może wystąpić również u młodszych osób – szczególnie postać wysiękowa.
• Palenie tytoniu – zwiększa ryzyko AMD aż 6-krotnie!
• Czynniki genetyczne – zwyrodnienie często występuje rodzinnie. Ponadto, bardziej narażone są osoby rasy białej, a szczególnie niebieskookie (jest to związane ze zmniejszoną ilością melaniny).
• Dieta – mała ilość antyoksydantów w diecie, a duża m.in. alkoholu. Więcej o właściwej diecie piszemy poniżej.
• Płeć – schorzenie częściej pojawia się u kobiet.
• Duża ekspozycja na słońce – długie opalanie się i korzystanie z solarium ma negatywny wpływ nie tylko na skórę, ale również na oczy. Wychodząc na zewnątrz warto więc korzystać z okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV.
• Inne choroby – schorzenia takie jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość czy miażdżyca również zwiększają ryzyko wystąpienia AMD.

Postacie AMD

Wyróżniamy dwie odmiany zwyrodnienia plamki żółtej: suchą (zanikową) i mokrą (wysiękową).

• Postać sucha AMD nazywana jest inaczej zanikową, bo w trakcie rozwoju schorzenia plamka żółta ulega powolnemu, ale stopniowemu zanikowi – co wiąże się oczywiście z postępującą utratą wzroku. Początkowo objawia się głównie pogorszeniem widzenia w słabszym oświetleniu. W plamce żółtej odkładają się niewielkie złogi, tzw. druzy. Z czasem coraz większą trudność sprawia czytanie (litery wydają się jakby wykrzywione), do tego dochodzi postępujący spadek ostrości, a w końcu utrata centralnej części pola widzenia. Ta postać choroby jest zdecydowanie częstsza – występuje średnio u 9 na 10 osób z AMD.

• Postać mokra jest dużo cięższa od suchej – może doprowadzić do utraty wzroku w ciągu zaledwie kilku tygodni. W tym przypadku siatkówka wytwarza nowe naczynia krwionośne, których zadaniem jest dostarczenie potrzebnych substancji do niedokrwionych obszarów plamki żółtej. Niestety takie powstałe na szybko naczynia są nieszczelne. W ten sposób do siatkówki dostaje się surowica, powodująca jej odkształcanie i związane z nim zaburzenia widzenia. Może też dochodzić do krwotoków i trwałego uszkodzenia siatkówki.

Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej

Choć w większości przypadków AMD całkowicie wyleczyć się nie da, to jednak możliwe jest znaczne spowolnienie choroby, które uchroni nas przed poważnymi kłopotami ze wzrokiem. W terapii stosuje się:

• W postaci suchej – pobudzanie regeneracji komórek siatkówki za pomocą lasera nanosekundowego 2RT. To raptem kilkuminutowy zabieg, który jest w pełni bezpieczny

i całkowicie bezbolesny.

• W postaci mokrej – zastrzyki anty-VEGF podawane w miejscowym znieczuleniu. Powoduje to zahamowanie tworzenia się nieprawidłowych naczyń krwionośnych i zmniejsza ilość wysięków.

Jak się chronić przed AMD i hamować jego rozwój?

Wcześnie zdiagnozowane AMD to szansa na przynajmniej częściowe zahamowanie postępów schorzenia. Co może nam pomóc uchronić się przed zwyrodnieniem?

• Właściwa dieta – w jadłospisie powinno się znaleźć m.in.:

1. więcej luteiny – np. warzywa i owoce – szczególnie zielone, żółte i pomarańczowe,
2. więcej antyoksydantów – np. orzechy, witamina C, A, E, rośliny strączkowe,
3. mniej potraw bogatych w tłuszczenasycone – do takich należą m.in.: mięso, ciasta, niektóre oleje – np. palmowy czy kokosowy,
4. mniej alkoholu.

• Rzucenie palenia – pomocne w profilaktyce AMD, a także wielu innych chorób.
• Większa aktywność fizyczna – w połączeniu z odpowiednią dietą pomoże chronić nas przed miażdżycą, która przyczynia się do wystąpienia AMD.
• Ochrona wzroku przed działaniem słońca – czyli stosowanie okularów z filtrem UV.

Sprawdź również, jak uchronić się przed starczowzrocznością.